1-بورس چیست؟
بورس بازاری است که به صورت متشکل و رسمی فعالیت می کند.بورس دارای انواعی است که عبارتند از:
1-بورس اوراق بهادار 2-بورس کالا 3-بورس ارز 4- بورس اوراق مشتق
2-بورس اوراق بهادار چیست و چه وظایفی دارد؟
بورس اوراق بهادار بازاری متشکل و رسمی است که اوراق بهادار پذیرفته شده در آن بر اساس قوانین و مقررات خاصی بین خریداران و فروشندگان دادوستد می شود.وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار فراهم آوردن بازاری شفاف(ارائه اطلاعات کامل برای خریداران و فروشندگان)برای دادوستد اوراق بهادار است.
3-خرید و فروش سهام در بورس به چه شکل انجام می شود؟
خرید و فروش سهام در بورس بوسیله کارگزاران و از طریق سیستم رایانه ای انجام می شود. به این ترتیب که کارگزاران به وکالت از سهامداران سفارشات خرید و فروش را وارد سیستم معاملات می کنند.معاملات در سیستم بر اساس روش حراج دو طرفه انجام میشود.یعنی نوبت های خرید بر اساس قیمت های بیشتر در هر لحظه و نوبت های فروش بر اساس کمترین قیمت در هر لحظه مرتب می شوند و هر زمان که بهترین قیمت خرید و بهترین قیمت فروش برابر شد معامله بر روی سهام انجام می شود.
4-کارگزار کیست؟
کارگزار شخصی حقوقی(شرکتی)است که خرید و فروش سهام توسط وی صورت می گیرد.مجوز کارگزاری به افرادی داده می شود که علاوه بر داشتن برخی ویزگیها از قبیل سوابق حرفه ای،قبولی در آزمون و امین بودن،مطابق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی میبایست شرایط عضویت در کانون کارگزاران،پذیرش در بورس اوراق بهادار و مجوز فعالیت در بورس را دارا باشند.
5-کد معاملاتی چیست و نحوه دریافت آن چگونه است؟
دادو ستد در سیستم معاملات از طریق کد معاملاتی صورت می گیرد.کد معاملاتی،کد ثابتی است که از طریق آن سرمایه گذار در سیستم معاملات شناسایی می شود.این کد که بر اساس مشخصات فردی سرمایه گذار ایجاد شده است،متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی فرد سرمایه گذار و یک عدد پنج رقمی است که به صورت اتوماتیک توسط سیستم رایانه ای مشخص می شود.لذا خرید و فروش اوراق بهادار مشروط به دریافت کد معاملاتی است که این امر از طریق کارگزار و با ارائه مستندات شناسایی سرمایه گذار نظیر شناسنامه و کد ملی امکان پذیر است.دریافت کد معاملاتی برای اشخاص حقوقی (شرکت ها)مستلزم ارائه اساسنامه و رزونامه رسمی شرکت است.
6-هزینه دادوستد سهام در بورس اوراق بهادار برای سهامدار به چه میزانی است؟
مبلغی که خریدار برای سفارشهای خرید می پردازد عبارت است از 4/0 درصد ارزش خرید بابت کارمزد کارگزار و 0/15 درصد ارزش خرید بابت کارمزد گسترش بورس است.برای سفارش های فروش،علاوه بر کارمزد کارگزار و کارمزد گسترش بورس،5/0 درصد از محل فروش بابت مالیات پرداخت می شود.حداقل کارمزد کارگزار 15،000 ریال و حداکثر آن 100 میلیون ریال میباشد.
7-وجه حاصل از فروش سهام چه زمانی قابل وصول است؟
وجه حاصل از فروش سهام، سه روز کاری پس از انجام معامله قابل دریافت است.روزهای کاری، ایام هفته به جز روزهای پنج شنبه و تعطیلات رسمی می باشد.
8-چه زمانی برگه سهام خریداری شده به دست خریدار می رسد و از چه موقع قابل فروش است؟
گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام یک روز کاری پس از انجام معامله،در محل کارگزاری آماده تحویل به خریداران سهام است.فروش سهام خریداری شده نیزاز هنگام دریافت گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام امکان پذیر می باشد.
9-چرا قیمت سهام کاهش میابد؟
قیمت سهام هر لحظه و بر اثر تغییرات عرضه و تقاضای بازار قابل تغییر است.اگر تعداد فروشندگان یک سهم از تعداد خریداران آن بیشتر باشد،یعنی عرضه یک سهم برای فروش بیش از میزان تقاضای آن برای خرید باشد،قیمت آن سهم کاهش میابد و بر عکس.برای تشریح رفتاری که به تغییرات عرضه و تقاضا در بازار سهام می انجامد و سبب می شود برخی خواهان یا خریدار یک سهم شوند و برخی دیگر رویگردان یا فروشنده آن باشند.نظریه های مختلفی شکل گرفته است. برخی معتقدند اصلی ترین عامل شکل دهنده قیمت سهم شرکت،نظر سرمایه گذاران در مورد ارزش واقعی آن شرکت است.در این راستا،کاهش قیمت سهام می تواند در اثر عوامل درونی و برونی مختلفی اعم از امور مالی شرکت و مسایل کلان سیاسی و اقتصادی جهان،کشور و صنعتی باشد که شرکت در آن فعالیت می کند.همچنین،در اکثر مواقعی که شرکت ها به سهامداران سود پرداخت می کنند یا سرمایه شرکت را افزایش می دهند، قیمت سهام کاهش میابد و این کاهش قیمت کاملا طبیعی است.چرا که مثلا در زمان افزایش سرمایه،تعداد سهام افراد به همان میزان که سرمایه شرکت افزایش میابد زیاد می شود و افزایش تعداد سهام تا حدودی کاهش قیمت را جبران می کند.
10-مجمع عمومی چیست و انواع آن کدام است؟
مجمع عمومی شرکت سهامی،از اجتماع صاحبان سهام تشکیل می شود.مقررات مربوط به حضور عده لازم برای تشکیل مجمع عمومی و آراء لازم جهت اتخاذ تصمیمات،در اساسنامه شرکت معین خواهد شد،مگر در مواردی که به موجب قانون تکلیف خاصی برای آن مقرر شده باشد.بر اساس قانون تجارت،مجامع عمومی شرکت های سهامی به ترتیب عبارتند از مجمع عمومی موسس،مجمع عمومی عادی،و مجمع عمومی فوق العاده.
11-مجمع عمومی موسس چه وظایفی بر عهده دارد؟
وظایف مجمع عمومی موسس به قرار زیر است:1-رسیدگی به گزارش موسسین و تصویب آن و نیز احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم.2-تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم،اصلاح آن.3-انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت.4-تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهامداران تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.
12-اختیارات مجمع عمومی عادی سالیانه چیست و چه زمانی برگزار می شود؟
مجمع عمومی عادی سالیانه برای رسیدگی به صورت های مالی شرکت،رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان شرکت و تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام،سالی یک بار در زمانی که در اساسنامه پیشبینی شده است،تشکیل می شود.مجمع عمومی عادی با حضور حداقل بیش از نیمی از سهامدارانبه نسبت تعداد سهام رسمیت می یابد و تصمیمات همواره با اکثریت نصف به علاوه یک آراء حاضر در جلسه رسمی معتبر خواهد بود.مهلت قانونی تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه طبق قانون تجارت حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت می باشد.دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع عمومی باید از طریق نشر آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار،سایت رسمی سازمان بورس یا سایت شرکت به عمل آید.فاصله بین نشر آگهی و تاریخ تشکیل مجمع حداقل 10 روز و حداکثر 40 روز می باشد.
13-مجمع عمومی فوق العاده چیست و چه زمانی برگزار می شود؟
موضوعات اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه شرکت،کاهش یا افزایش سرمایه و انحلال شرکت فقط در مجمع عمومی فوق العاده قابل رسیدگی است.در مجمع عمومی فوق العاده دارندگان بیش از نصف سهامی که حق رای دارند باید حاضر باشند و تصمیمات مجمع همواره با اکثریت دو سوم آراء حاضر در جلسه رسمی معتبر خواهد بود.
14-افزایش سرمایه چیست؟
هر گاه شرکت برای توسعه فعالیت های خودبه منابع مالی جدید نیاز داشته باشد،با پیشنهاد هیئت مدیره،سهامداران شرکت افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوق العاده مورد بررسی و رای گیری قرار می دهند تا سرمایه شرکت به میزان مورد نظر افزایش یابد.
15-روش های افزایش سرمایه کدام است؟
شرکت ها از سه روش می توانندسرمایه خود را افزایش دهند.الف)از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه.ب)از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم.ج)از محل صرف سهام. در روش اول شرکت سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را به سهامداران می دهد و برای این کار نیازی به پرداخت وجه توسط سهامداران نمی باشد.در روش دوم،شرکت سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را به ازای دریافت 1000 ریال برای هر حق تقدم(به قیمت اسمی سهم)به سهامداران می فروشد.در روش سوم با سلب حق تقدم سهامداران،سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازار مورد پذیره نویسی کلیه متقاضیان قرار می گیرد.
16-در چه صورت افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می گیرد؟
افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت مبتنی بر افزایش سرمایه،مالک سهام شرکت باشد.
17-اوراق جدید ناشی از افزایش سرمایه شرکت را چگونه می توان دریافت کرد؟
برای اطلاع از نحوه دریافت اوراق جدید ناشی از افزایش سرمایه هر شرکت پذیرفته شده در بورس می توان با قسمت اطلاع رسانی تالار های معاملاتی و یا امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد.
18-چه فرقی بین سهام سپرده و غیر سپرده وجود دارد؟
سهام سپرده شده در سیستم معاملاتی سازمان بورس قابل معاملات میباشد و برگه سهم آن توسط سازمان بورس چاپ شده است.اما سهام غیر سپرده در سازمان بورس قابل معامله نمی باشد و برگه سهم آن توسط شرکت مربوطه چاپ شده است.
19-برای سپرده کردن سهام چه باید کرد؟
برای سپرده کردن سهام غیر سپرده برگه سهم شرکت،به یکی از کارگزاران بورس در تالار های معاملاتی تحویل داده می شود تا پس از تحویل آن به سازمان بورس،برگه سهم شرکت باطل و برگه سهم سپرده شده توسط سازمان بورس چاپ و سپس تحویل کارگزار مربوطه شود.
20-سهام شناور آزاد شرکت ها به چه معنی است؟
منظور از سهام شناور آزاد مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد.یعنی در مالکیت دارندگانی است که آماده اند در صورت پیشنهاد قیمت مناسب از سوی خریداران آن را برای فروش ارائه دهند.
21-پنجاه شرکت فعالتر بورس به چه معنا است؟
منظور از 50 شرکت فعالتر بورس شرکت هایی هستند که قدرت نقد شوندگی سهامشان نسب به سایر شرکت ها بیشتر باشد.به عبارت دیگر تقاضا برای سهام این شرکت ها از سایر شرکت های پذیرفته شده در بورس بیشتر است.
22-چگونه پنجاه شرکت فعالتر انتخاب می شوند؟
انتخاب پنجاه شرکت فعالتر بورس بر اساس شش معیار،در دوره های سه ماهه صورت می گیردکه همه این معیار ها در رابطه با میزان نقد شوندگی سهام است. این معیار ها عبارتند از:1-تعداد سهام معامله شده2 - ارزش سهام معامله شده 3-تعداد روز های معامله 4- دفعات معامله 5- میانگین تعداد سهام منتشر شده 6-میانگین ارزش جاری سهام شرکت
23-در چه شرایطی نماد یک شرکت توسط بورس متوقف می شود؟
در صورت وقوع هر یک از موارد زیر نماد شرکت متوقف می شود:1- هنگام برگزاری مجامع عمومی 2- تغییر محل شرکت 3-تعدیل 4EPS-افزایش سرمایه 5-تعیین اعضای هیئت مدیره 6- عدم ارائه اطلاعات شفاف به بورس.
24-درآمد هر سهم (EPS)چیست؟
درآمد هر سهم یا به اختصار (EPS)،از تقسیم سود خالص شرکت پس از کسر مالیات،بر تعداد کل سهام شرکت محاسبه می شود.
25-P/E به چه معناست؟
معیاری است که درآمد سالانه یک سهم را با قیمت بازار مقایسه میکند و از تقسیم قیمت بازار به درآمد یک سهم( EPS)بدست می آید.
26-سود تقسیمی هر سهم( DPS) چیست؟
همه ساله شرکت ها بخشی از سود خالص را مطابق قانون (ذخیره قانونی) و بخشی را بر اساس نیاز شرکت نزد خود نگهداری می کنند و مابقی را بین سهامداران تقسیم می نمایند.بنابراین سود تقسیمی هر سهم از تقسیم کل سود قابل تقسیم به تعداد سهام شرکت بدست می آید.
27-سود شرکت ها چه زمانی پرداخت می شود؟
طبق قانون تجارت،در صورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه،تقسیم سود تصویب شود،شرکت باید حداکثر ظرف 8 ماه از تاریخ تصویب،DPS را به سهامداران پرداخت کند.
28-برای اطلاع از نحوه در یافت سود نقدی هر سهم شرکت(DPS )،به کجا باید مراجعه کرد؟
برای اطلاع از مبلغ و نحوه دریافت دی پی اس هر شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار،می توان با واحد اطلاع رسانی تالارهای معاملاتی و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد.
29-سود نقدی هر سهم شرکت به چه سهامداری تعلق می گیرد؟
سود هر سهم به سهامداری تعلق می گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع سالیانه شرکت،مالک آن سهم باشد.
30-اندوخته قانونی چیست؟
هیئت مدیره هر شرکت مکلف است هر سال 5 درصد از سود خالص شرکت را با عنوان اندوخته ذخیره نماید.همین که اندوخته قانونی به 10 درصد کل سرمایه شرکت رسید،ذخیره کردن آن اختیارس است.
31-بازار اولیه چیست؟
بازرای است که در آن اوراق بهاداری که یک ناشر اعم از یک شرکت یا دولت به منظور تامین مالی خود برای اولین بار (برای عرضه به عموم)منتشر میکند،به فروش می رسد.
32-بازرا ثانویه چیست؟
در این بازار اوراق بهاداری که قبلا منتشر گردیده است و در دست دارندگان است مورد معامله قرار می گیرد.نمونه متشکل این بازار بورس اوراق بهادار است که از طریق کارگزاران این وظیفه انجام می گردد.
33- قیمت اسمی سهم یعنی چه؟
مبلغی است که هنگام چاپ و انتشار برگه سهام توسط شرکت بر روی آن نوشته شده می شود.این رقم مطابق ماده 29 قانون تجارت نباید از 10000 ریال بیشتر باشد اما به طور معمول در اغلب شرکت های پذیرفته شده در بورس این مبلغ 1000 ريال است.
34-قیمت بازار یعنی چه؟
قیمتی است که بر اساس آن سهم در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار می گیرد.
35-پرتفوی(سبد سهام بورس)چیست؟
شامل مجموعه ای از سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد.
36-دلیل استفاده از سبد سهام چیست؟
افراد به منظور کاهش ریسک به جای خرید سهم یک شرکت اقدام به خرید سهام شرکت های مختلف می نماید؛به عبارت دیگر نباید تمامی تخم مرغ ها را در یک ظرف قرار داد.
37-پذیره نویسی چیست؟
عبارت است از خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد.
38-سهام جایزه چیست؟
اگر شرکت برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بدون دریافت هر گونه وجهی،سهام جدیدی صادر و به سهامداران ارائه نماید،به این نوع سهم،سهام جایزه گفته می شود.
39-سود انباشته چیست؟
شرکت های سهامی هر ساله در صورت برخورداری از سود درصدی از آن را به جای پرداخت به سهامداران،با اهداف مختلف در شرکت نگهداری می کنند که مجموعه این سود های نگهداری شده طی سالهای مختلف سود انباشته گفته می شود.این سود در حساب مستقلی نگهداری می شود.
40-بازارگردان کیست؟
شخص حقوقی است که به منظور حفظ تعادل عرضه و تقاضای سهام یک شرکت خاص و افزایش نقدشوندگی آن بر حسب شرایط بازار اقدام به خرید و فروش آن سهم مینماید.