به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس ، «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه (بامداد جمعه به وقت تهران) با حضور در نشستی که در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل در واشنگتن برگزار شد، در مورد مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به 1+5، سخنرانی کرد.
شرمن در ابتدای این نشست، برنامه هسته‌ای ایران را «یکی از بزرگترین چالش‌های دوران معاصر» توصیف کرد. وی با بیان اینکه هدف از نشست دو روزه واشنگتن بررسی راهبرد جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای است، گفت: «همانطور که می‌دانید مذاکرات ایران و 1+5، یا آنطور که دوستان اروپایی ما ترجیح می‌دهند، 3+3، در چه مرحله ای است و من نمی‌خواهم اینجا چیزی بگویم که مذاکرات را تضعیف کند».
این دیپلمات ارشد آمریکایی در خصوص همکاری ایران با بازرسان بین‌المللی و سطح غنی سازی اورانیوم گفت که ایران در یک اقدام بی‌سابقه، به بازرسان اجازه دسترسی روزانه به تأسیسات هسته‌ای داده است و حتی توافق کرده که پیشرفت بیشتری در برنامه هسته‌ای خود نداشته باشد.
شرمن گفت که ایران با متوقف کردن توسعه ظرفیت غنی‌سازی خود، جلوی افزایش میزان هگزافلوراید اروانیوم را گرفته و دست از غنی‌سازی 20 درصدی هم کشیده است؛ «وندی شرمن» این اقدامات را «پیشرفتی چشمگیر» خواند که احتمال سر برآوردن یک ایران هسته‌ای را کم‌تر می‌کند.
وی افزود: «می‌خواهم تأکید کنم که مذاکرات 1+5 تا چه حد مهم است و اینکه ایران مسلح به سلاح هسته‌ای چه چالشی به منطقه ای می‌افزاید که یکی از پرتنش‌ترین نقاط جهان است... این امر همچنین به آغاز یک رقابت تسلیحاتی در این منطقه منجر می‌شود... به همین جهت هم هست که رئیس‌جمهور اوباما نمی‌خواهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. راهکار مورد ترجیح ما راهکار دیپلماتیک است... اما به صراحت و روشن بگویم، ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد و به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت».
وی با اشاره به توافق موقتی که سال گذشته در شهر ژنو سوئیس به دست آمد، گفت: «در آن زمان بسیاری تردید داشتند که ایران به تعهدات خود در توافق عمل کند. اما همانطور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید کرده است، ایران به وعده‌های خود عمل کرد».
نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با اشاره به نتایج برنامه مشترک اقدام و تعلیق بخشی از تحریم‌ها، گفت باقی تحریم‌ها تنها در صورتی برداشته می‌شود که 1+5 و ایران به توافقی جامع دست یابند که جهان را از ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای تهران، مطمئن سازد.
وی در ادامه بار دیگر به مسئله ابداعی زمان گریز پرداخت و گفت این زمان باید در حدی باشد که اگر ایران تصمیم به حرکت به سمت سلاح هسته‌ای گرفت، این تصمیم شناسایی شده و از موفقیت ایران در این مسیر جلوگیری شود.
شرمن با توصیف نشست هفته گذشته به عنوان دیداری «جدی و صریح»، گفت که طرفین در شهر وین دیدارهایی دو و چند جانبه داشتند و در سطوح مختلف دیدار کردند.
وی با بیان اینکه 1+5 طرح‌هایی به تهران پیشنهاد کرده که نیازهای اعلام شده ایران و اهداف علمی و عملی این کشور را تأمین می‌کند، گفت ایران با توجه به اهداف اعلام شده خود، هرگز «شانسی بهتر از الان تا روز 24 نوامبر» نخواهد داشت، «اما آیا این توافق صورت می‌گیرد؟ نمی‌دانم».
نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای با اشاره به اینکه طرفین در جریان مذاکرات اخیر «پیشرفتی دلگرم‌کننده» داشته‌اند، گفت تمام ابعاد و المان‌های برنامه هسته‌ای در مذاکرات حائز اهمیت هستند و باید حل شوند.
شرمن در ادامه گفت: «رهبران ایران امیدوار هستند که وضعیت کنونی برنامه هسته‌ای آن‌ها از سوی جهان پذیرفته شود. اما اینطور نیست، چراکه اگر بود، وارد چنین مذاکرات دشواری نمی‌شدیم».
خانم شرمن با بیان اینکه آمریکا بر یک امر متمرکز است و آن هم عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است، گفت در حاشیه مذاکرات، واشنگتن نگرانی‌های خود در مورد اتباع آمریکایی بازداشتی در ایران و همچنین موضوع رابرت لوینسون را نیز مطرح کرده است.
وی همچنین گفت تعامل با ایران، مانند تعامل با هر کشور دیگری، به معنی آن نیست که آمریکا در مورد مسائل دیگر آن کشور از جمله مسئله حقوق بشر، ساکت بماند.
شرمن با اشاره به تردید مردم و دولت ایران نسبت به وعده‌های آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، گفت: «بگذارید به صراحت بگویم... ما وعده‌ای نمی‌دهیم که نتوانیم به آن پایبند بمانیم».
وی با بیان اینکه تا پیش از توافق هسته‌ای برنامه هسته‌ای ایران با تمام سرعت در حال پیشرفت بود، گفت مذاکرات کنونی از انتظارات بسیاری از ناظران فراتر رفته است.
نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای همچنین گفت رسیدن به توافق جامع هسته‌ای، وضعیت مردم ایران را بهبود بخشیده، امنیت متحدان آمریکا را افزایش می‌دهد و از آغاز رقابت تسلیحاتی در منطقه جلوگیری می‌کند.
وی با خواندن شعری از سعدی شاعر ایرانی، گفت باید صبور بود، چراکه هر راحتی ای، پس از دشواری‌ها حاصل می‌شود. وی تصریح کرد که طرفین اکنون در موقعیت دشوار مذاکرات قرار دارند.
معاون وزیر خارجه آمریکا با بیان این ادعا که در صورت عدم رسیدن به توافق، «مسئولیت متوجه ایران» است، گفت: «ما به تهران توصیه می‌کنیم تا تصمیم صحیح را اتخاذ کند».
وی در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید آیا رسیدن به توافق به معنی برداشته شدن تمامی تحریم‌هاست، گفت: «ما در این مورد به صراحت اعلام کرده‌ایم که تحریم‌های مربوط به حقوق بشر و تروریسم پابرجا می‌ماند و بحث ما تنها در مورد تحریم‌های مرتبط با مسئله هسته‌ای است».
شرمن همچنین در پاسخ به خبرنگار دیگری که در مورد آثار مثبت توافق احتمالی در مسائل منطقه‌ای پرسید، گفت: «همانطور که وزیر خارجه کری گفت، ایران از وجود داعش خرسند نیست، همانطور که آمریکا هم از این مسئله خرسند نیست. اما پیش از این هم اعلام کرده‌ایم که ما هماهنگی‌ای با ایران در این زمینه نداریم».
خبرنگار دیگری در مورد تبعات عدم دستیابی به توافق سوال کرد، که شرمن گفت قطعا اوضاع خوبی به وجود نمی‌آید و این امر می‌تواند به افزایش تنش‌ها منجر شود. وی افزود: «به همین دلیل هم هست که من تأکید دارم که توجه کنیم این مسئله چقدر حائز اهمیت است... ما زمانی که در مورد یک توافق صحبت می‌کنیم و می‌گوئیم این مورد خوب یا مورد دیگر بهتر است، یا زمانی که می‌گوئیم توافقی بد است یا نسبتا بد است، باید به این مسئله توجه کنیم که هدف مذاکرات را به یاد داشته باشیم. هدف مذاکرات جلوگیری از رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای و مسدود کردن تمام مسیرهایی است که به توان تسلیحاتی منجر می‌شود».
این سمپوزیوم دو روزه را که سخنرانی نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای بخشی از آن بود، موسسه امور جهانی موینیهان وابسته به دانشگاه سیراکیوز نیویورک و موسسه امور بین‌الملل نروژ به طور مشترک برای بررسی روند مذاکرات هسته‌ای ایران، برگزار کرده‌اند.
قرار است در این نشست، کارشناسان کشورهای مختلف به سخنرانی پرداخته و مسئله برنامه هسته‌ای ایران و گفت‌وگوهای جاری را مورد بررسی قرار دهند.
روزنامه وال‌استریت‌ژورنال روز پنج‌شنبه سخنرانی خانم شرمن را آغاز تلاش‌های دولت آمریکا برای راضی کردن کنگره و منتقدان داخلی به پذیرش توافق هسته ای با ایران، ارزیابی کرد. در حالی که طرفین تنها کمی بیش از یک ماه تا ضرب‌الاجل مذاکرات زمان دارند، مطرح شدن بحث‌هایی در مورد احتمال تعلیق تحریم‌های ایران از سوی واشنگتن بدون دریافت مجوز از کنگره، در روزهای اخیر جنجال آفرین شده است.